การรักษาทางศัลยกรรมช่องปากและแม็กซิลโลเฟเซียล เป็นการศัลยกรรมเนื้อเยื่อในช่องปาก ใบหน้า และกระดูกขากรรไกร เพื่อแก้ไขความผิดปกติ หรือรอยโรคต่างๆ รวมทั้งการปรับแต่งกระดูกขากรรไกรให้เหมาะสมต่อการสบฟัน หรือก่อนการใส่ฟันปลอม
การถอนฟัน เป็นการรักษาทางทันตกรรม ที่ควรจัดเป็นทางเลือกสุดท้ายในการกำจัดภาวะการอักเสบหรือการติดเชื้อของฟัน เพราะการสูญเสียฟันซี่ใดซี่หนึ่ง จะทำให้ฟันซี่ข้างเคียงเคลื่อนไปยังช่องว่าง ส่งผลกระทบต่อการบดเคี้ยว การเรียงตัวของฟัน และการสบฟัน
เหตุผลสำคัญที่จำเป็นต้องรับการรักษาโดยการถอนฟัน มีดังนี้
ขั้นตอนการถอนฟัน
*** การแจ้งรายละเอียดเกี่ยวกับประวัติโรคประจำตัว ประวัติแพ้ยา และยาที่ใช้อยู่ประจำ รวมทั้งการปฏิบัติตามคำแนะนำในการดูแลตนเองหลังการถอนฟันอย่างเคร่งครัด จะช่วยหลีกเลี่ยงการเกิดภาวะแทรกซ้อนที่ไม่พึงประสงค์ได้ เช่น
การป้องกันการเคลื่อนของฟันไปยังช่องว่างหลังการถอนฟัน
เมื่อมีการถอนฟัน ฟันซี่ข้างเคียงหรือฟันคู่สบมักมีการเคลื่อนไปยังช่องว่าง ทำให้เกิดผลเสีย ดังนี้
การผ่าตัดเพื่อเอาฟันคุดออก มีวัตถุประสงค์ เพื่อป้องกันหรือรักษาภาวะแทรกซ้อนของฟันคุด โดยมีข้อบ่งชี้ในการผ่าตัด ดังนี้
ขั้นตอนการผ่าฟันคุด
*** การแจ้งรายละเอียดเกี่ยวกับประวัติโรคประจำตัว ประวัติแพ้ยา และยาที่ใช้อยู่ประจำ รวมทั้งการปฏิบัติตามคำแนะนำในการดูแลตนเองหลังการผ่าตัดอย่างเคร่งครัด จะช่วยหลีกเลี่ยงการเกิดภาวะแทรกซ้อนที่ไม่พึงประสงค์ได้ เช่น
การฝังรากเทียม เป็นวิทยาการทางทันตกรรมที่ทดแทนการสูญเสียฟันธรรมชาติ โดยฝังวัสดุที่มีรูปร่างคล้ายรากฟันลงบนกระดูกขากรรไกร เพื่อช่วยให้ฟันปลอมภายในช่องปาก ทั้งชนิดถอดได้และชนิดติดแน่นยึดเกาะได้ดี และมีข้อดีที่ช่วยกระจายแรงบดเคี้ยวลงบนกระดูกขากรรไกร เปรียบเสมือนรากฟันธรรมชาติที่ป้องกันไม่ให้มีการละลายตัวของกระดูกขากรรไกรจากการสูญเสียฟันไป
ทันตกรรมรากเทียมประกอบด้วย 3 ส่วนหลักที่สำคัญ คือ
ประเภทของทันตกรรมรากเทียม
รากเทียม เป็นวิทยาการที่นำมาใช้ในงานทันตกรรม ได้ 3 รูปแบบ ดังนี้
ขั้นตอนการทำรากเทียม
ข้อควรปฏิบัติและการดูแลหลังการฝังรากเทียม
การศัลยกรรมเพื่อปลูกกระดูกขากรรไกร เป็นวิทยาการทางทันตกรรม ที่จะช่วยเสริมประสิทธิภาพในการบดเคี้ยว รวมทั้งเสริมบุคลิกภาพของผู้ป่วย ในกรณีที่ผู้ป่วยมีการสูญเสียกระดูกที่รองรับฟัน ซึ่งมีวัตถุประสงค์หลัก เพื่อทดแทนแนวสันกระดูกขากรรไกรที่เสื่อมลง หรือสูญเสียรูปร่างจากการถอนฟันแล้วทิ้งช่วงเวลาไว้นานและไม่ได้ใส่รากเทียมทดแทน โดยมากมักจะพิจารณาทำก่อนการฝังรากเทียม หรือก่อนการใส่ฟันปลอมชนิดอื่นๆ
วัสดุที่ใช้ในการปลูกกระดูก
ขั้นตอนการปลูกกระดูก
*** การแจ้งรายละเอียดเกี่ยวกับประวัติโรคประจำตัว ประวัติแพ้ยา และยาที่ใช้อยู่ประจำ รวมทั้งการปฏิบัติตามคำแนะนำในการดูแลตนเองหลังการผ่าตัดอย่างเคร่งครัด จะช่วยหลีกเลี่ยงการเกิดภาวะแทรกซ้อนที่ไม่พึงประสงค์ได้ เช่น
การผ่าตัดตกแต่งสันเหงือก เป็นการผ่าตัดที่มีวัตถุประสงค์เพื่อส่งเสริมให้ผู้ป่วยใช้ฟันปลอมบดเคี้ยวได้อย่างมีประสิทธิภาพมากขึ้น รวมทั้ง การแก้ปัญหาพูดไม่ชัดจากเนื้อเยื้อที่ขัดขวางการเคลื่อนของลิ้น และการแก้ปัญหาที่เกี่ยวกับความสวยงามของระดับเหงือก ดังนี้
การจัดฟันร่วมกับการผ่าตัดขากรรไกร จะเลือกทำในกรณีที่มีการสบฟันผิดปกติร่วมกับมีความผิดปกติของกระดูกขากรรไกรมาก เช่น